Dự án mỏ đá vôi ở Hớn Quản: Người dân mỏi mòn chờ đền bù

Thiệt “kép”

Trong 112 hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án, đến nay 53 hộ còn lại vẫn chưa nhận được tiền bồi thường, dù họ đã đồng thuận giao đất và công tác kiểm kê, áp giá, phương án bồi thường đã được Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Hớn Quản thực hiện hoàn tất từ lâu.

Gia đình ông Điểu Nhưng có hơn 1,1 ha đất rẫy trồng cao su tại ấp Tân An, xã An Phú nằm trong diện tích dự án mỏ đá vôi. Ngay khi có thông báo thu hồi đất, ông đã đồng thuận với quy hoạch, tiến hành tận thu mủ cao su, cưa cắt cây trồng để bàn giao mặt bằng. Thế nhưng đến nay, ông vẫn chưa nhận được tiền đền bù. Do mất nguồn thu từ vườn rẫy, ông phải trồng khoai mì và làm thuê để có tiền trang trải cuộc sống. “Chúng tôi rất khó khăn vì đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) có đất mới phát triển kinh tế được. Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 cứ hứa hẹn, đến nay đã 5-6 năm rồi mà chưa thấy đền bù gì” - ông Điểu Nhưng nói.

Người dân phải trồng mì trên diện tích đất đã thanh lý cây cao su để có thêm thu nhập trong khi chờ Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 chi trả bồi thường

Chung tình cảnh khó khăn, ông Điểu Đanh và rất nhiều hộ đồng bào DTTS ở ấp Tân An ảnh hưởng bởi dự án bị giảm thu nhập nghiêm trọng vì vườn rẫy không được đầu tư chăm sóc để chờ đền bù. Bên cạnh đó, người dân trong vùng dự án còn nỗi lo khác là nay nhận tiền bồi thường sẽ không thể mua được diện tích tương ứng để sản xuất vì giá đất đã tăng rất cao. Ông Điểu Đanh cho biết: Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 hứa đền bù, chi trả cho gia đình tôi hơn 1 tỷ đồng. Lúc đó, hơn 1 tỷ có thể mua được 2-3 ha đất. Còn bây giờ với số tiền đó thì không thể mua được rồi. Tôi mong công ty sớm chi trả tiền đền bù hợp lý cho người dân.

Nói về dự án mỏ đá vôi, ông Mai Hoàng Phúc, Chủ tịch UBND xã An Phú, huyện Hớn Quản cho biết: Việc chậm chi trả tiền bồi thường đã ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân, nhất là đồng bào DTTS và cũng ảnh hưởng tới công tác quản lý về đất đai trên địa bàn, vì phần đất thuộc dự án nhưng rất có thể xảy ra tình trạng tái lấn chiếm khi không được quản lý tốt. Địa phương đã nhiều lần có ý kiến với huyện và kiến nghị Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 sớm chi trả tiền bồi thường cho người dân để họ ổn định cuộc sống.

Cây trồng bị cưa chặt, đất đai bị bỏ hoang cũng là thực trạng chung của rất nhiều hộ dân có diện tích trong vùng mỏ đá vôi ở khu vực ấp 4, xã Minh Tâm. Ngoài bị giảm thu nhập thì việc sinh hoạt, đi lại của người dân trong vùng dự án cũng rất khó khăn vì cơ sở hạ tầng, đường sá từ lâu đã không được đầu tư, sửa chữa. 

Chị Nguyễn Thị Hạnh ở ấp 4, xã Minh Tâm nói: Vì là đất dự án quy hoạch nên không dám trồng cây, vườn không dám đầu tư, chăm sóc. Nay chúng tôi chỉ đi làm thuê để có tiền trang trải sinh hoạt gia đình. Chúng tôi rất mong sớm nhận được tiền đền bù để ổn định cuộc sống.

Chị Nguyễn Thị Hạnh ở ấp 4 xã Minh Tâm huyện Hớn Quản chỉ những khó khăn của người dân hiện đang sống trong vùng dự án

Chậm chi trả do điều chỉnh quy hoạch

Trong 53 hộ dân được đề nghị chi trả bồi thường đợt 2 có 26 hộ dân ở xã Minh Tâm và 27 hộ dân ở xã An Phú, trong đó có rất nhiều hộ đồng bào DTTS. Tổng diện tích đền bù đợt 2 là hơn 43,6 ha với kinh phí chi trả và hỗ trợ gần 48 tỷ đồng. Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Hớn Quản đã lên phương án bồi thường và hỗ trợ, được UBND huyện phê duyệt từ tháng 5-2021, thế nhưng đến nay người dân vẫn chưa nhận được tiền chi trả.

Rất nhiều diện tích trong khu vực Mỏ đá vôi ở xã An Phú và Minh Tâm huyện Hớn Quản đã bị bỏ hoang, năm chờ đền bù

Theo Báo cáo số 3407 ngày 24-11-2022 của Ban Quản lý dự án Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 về tình hình đền bù, giải phóng mặt bằng dự án, từ cuối năm 2018, công ty đã có chủ trương bố trí nguồn vốn chi trả đợt 2 cho các hộ dân. Tuy nhiên, theo chủ trương của Tổng Công ty Xi măng Việt Nam, do có điều chỉnh quy hoạch thăm dò khai thác và sử dụng khoáng sản mỏ đá vôi Thanh Lương liên quan đến vùng mỏ ở 2 xã An Phú và Minh Tâm, huyện Hớn Quản phải được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Do vậy, Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 chưa thể thực hiện chi trả đền bù cho các hộ dân. 

Hiện dự thảo quy hoạch thăm dò khai thác chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng đang được Bộ Xây dựng tổ chức lấy ý kiến trước khi hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 sẽ trình Tổng Công ty Xi măng Việt Nam xin ý kiến cho phép tiếp tục chi trả đền bù cho các hộ dân tại huyện Hớn Quản bị ảnh hưởng do thu hồi đất để phục vụ dự án.