Siết chặt quản lý phân lô, bán nền

Tại thị trấn Tân Khai, huyện Hớn Quản, việc dựng bảng thông báo ở những khu vực cấm phân lô, bán nền, không mở đường giao thông đã được thực hiện. Song tình trạng phân lô, bán nền trên đất nông nghiệp tại đây vẫn diễn ra trong thời gian qua.

XỬ PHẠT NHIỀU NHƯNG VẪN VI PHẠM 

Thị trấn Tân Khai là trung tâm văn hóa, kinh tế, chính trị của huyện Hớn Quản. Những năm gần đây, trên địa bàn đã hình thành không ít khu dân cư tự phát. Tuy chưa được cơ quan chức năng cho phép nhưng chủ sử dụng đất đã tự mở đường, phân lô, bán nền trên đất nông nghiệp. Nhiều người mua đất đầu tư nhưng ít ai biết rằng, thửa đất không nằm trong quy hoạch khu dân cư và không được phép chuyển mục đích sử dụng đất ở. 

Thị trấn Tân Khai dựng bảng thông báo ở những khu vực nghiêm cấm xây dựng, mở đường trái phép trên đất nông nghiệp

Điển hình là khu đất thuộc tổ 10, khu phố 7, thị trấn Tân Khai. Những năm 2017-2018, chủ sử dụng đất đã tự mở đường đi ngang qua đất với mục đích phân lô, bán nền. Theo tìm hiểu của phóng viên, toàn bộ diện tích đất nông nghiệp phân lô đều đã có chủ. Tuy nhiên, khu đất không được phép chuyển mục đích sử dụng đất ở nên người mua không thể xây nhà. Để ngăn chặn tình trạng xây nhà trái phép trên đất nông nghiệp, UBND thị trấn Tân Khai tổ chức dựng bảng thông báo con đường không có trong quy hoạch giao thông đã được phê duyệt. Đồng thời, nghiêm cấm mọi hành vi xây dựng, làm đường trái phép trên đất nông nghiệp.

Ông Nguyễn Viết Bình, Trưởng ban Công tác mặt trận khu phố 7, thị trấn Tân Khai cho biết: “Đa số người mua đất nền là công nhân, người lao động thu nhập thấp, dành dụm được vài trăm triệu đồng mua lô đất nền. Cứ nghĩ sau này sẽ chuyển đổi mục đích đất ở để làm nhà, chứ không biết là khu này không được quy hoạch đất ở”. 

Theo quy định, điều kiện để tách thửa đất nông nghiệp tại các phường, thị trấn phải có diện tích tối thiểu 500m². Các thửa đất nông nghiệp được tách phải phù hợp với quy định của Luật Đất đai. Tuy nhiên, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện chưa phối hợp với địa phương để rà soát khu đất được tách thửa có phù hợp với quy hoạch đất ở. Vì không phù hợp quy hoạch, sau khi tách thửa không được phép chuyển mục đích sử dụng đất ở. Hệ lụy là người mua đất mong tìm chỗ an cư nhưng lại không được xây nhà ở. Ông Nguyễn Văn Phương, công chức địa chính - xây dựng thị trấn Tân Khai cho biết: “Những năm 2017-2018, thị trấn Tân Khai xảy ra nhiều trường hợp phân lô, tách thửa đất nông nghiệp. Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện cho phép tách thửa đất nông nghiệp, nhưng không căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất ở địa phương. Địa phương cũng không biết việc này, chỉ khi thấy người dân xây nhà hoặc khu đất đó được cắm cọc phân lô thì mới đi kiểm tra. Qua kiểm tra, phát hiện họ đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp. Trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không thể hiện đường, nhưng thực tế họ ủi một con đường nhỏ qua thửa đất để hợp thức hóa. Thời gian qua, thị trấn thường xuyên tuyên truyền cho người dân hiểu đây là đất nông nghiệp không quy hoạch đất ở, không được phép xây nhà”.

Một căn nhà xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp đã bị đình chỉ thi công tại khu phố 2, thị trấn Tân Khai

Từ số tiền 450 triệu đồng dành dụm được, tháng 7-2020, anh Dư Văn Hòa và anh trai mua 1 lô đất nông nghiệp diện tích hơn 500m² tại khu phố 7, thị trấn Tân Khai. Cần một chỗ an cư, anh đã xây nhà cấp 4 trên đất nông nghiệp. Ngôi nhà vừa xây dựng xong thì có nguy cơ bị đập bỏ, vì lô đất anh Hòa mua không được phép chuyển mục đích sử dụng đất ở và cũng không được mở đường giao thông. Anh Hòa đã bị xử phạt hành chính do vi phạm quy định xây dựng nhà ở trên đất trồng cây lâu năm. Ngoài ra, anh còn phải tháo dỡ công trình, buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất. Anh Hòa cho biết: “Vợ chồng tôi làm công nhân, dành dụm mua được mảnh đất để làm nhà ở. Giờ địa phương nói không chuyển mục đích sử dụng đất được, tôi lo quá. Lương công nhân thấp, dành dụm được mấy chục triệu đồng để làm nhà ở. Nếu phải đập nhà thì cả gia đình không biết ở đâu”.

KHÓ ÁP DỤNG BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC HẬU QUẢ 

Tình trạng phân lô, bán nền trái phép từng xảy ra khá phổ biến ở khu phố 2, thị trấn Tân Khai. Theo thống kê, có khoảng 5 khu đất nông nghiệp được phân lô, đóng cọc chào bán. Qua lời quảng cáo của môi giới bất động sản, nhiều người đã bỏ tiền ra mua đất nền tại đây. Có trường hợp đang xây nhà ở thì bị cơ quan chức năng phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính. Qua quá trình xử phạt, chính quyền địa phương buộc chủ sử dụng đất chấm dứt hành vi vi phạm. Không chỉ nộp phạt, chủ sử dụng đất còn phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả, buộc khôi phục tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm. Buộc tháo dỡ là biện pháp cưỡng chế hành chính nhằm khắc phục hậu quả, được áp dụng kèm theo hình thức xử phạt hành chính khi xử phạt cá nhân, tổ chức vi phạm. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp vi phạm chưa tự nguyện tháo dỡ công trình. Vì nhiều lý do khách quan, địa phương cũng chưa cương quyết thực hiện biện pháp cưỡng chế. 

Những khu đất nông nghiệp phân lô, tách thửa không phù hợp quy hoạch sử dụng đất ở tại khu phố 2, thị trấn Tân Khai

Trước thực trạng phân lô, bán nền trái phép ồ ạt trên địa bàn, thị trấn Tân Khai tăng cường kiểm tra, giám sát, tuyên truyền, vận động người dân không sử dụng đất sai mục đích, phá vỡ quy hoạch, làm manh mún đất nông nghiệp. Ông Lưu Thiện Tơn, Trưởng khu phố 2, thị trấn Tân Khai cho biết: “Khu phố thường xuyên đi kiểm tra, tuyên truyền, vận động người dân không phân lô, bán nền, không xây nhà trên đất nông nghiệp. Người dân cần tìm hiểu thông tin trước khi quyết định mua đất nền xây dựng nhà ở. Đất phải được quy hoạch đất ở, có giấy tờ, thổ cư thì mua. Mua đất nông nghiệp phân lô không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, xây nhà sẽ bị phạt, lãng phí tiền của đầu tư”.

Trên địa bàn thị trấn Tân Khai có nhiều trường hợp xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp, nhưng số bị phát hiện, xử phạt chỉ đếm trên đầu ngón tay. Tháng 5-2022, UBND huyện Hớn Quản đã chỉ đạo cơ quan chức năng, UBND các xã, thị trấn tăng cường công tác quản lý, xử phạt vi phạm hành chính về sử dụng đất sai mục đích, tách thửa sai quy định, phá vỡ quy hoạch. Cụ thể, giao cho từng phòng chuyên môn, các xã, thị trấn tuyên truyền, xử phạt nghiêm những trường hợp vi phạm. Nhằm lập lại trật tự xây dựng đô thị trên địa bàn, bên cạnh áp dụng các chế tài xử phạt, về lâu dài, thị trấn Tân Khai cần đẩy mạnh tuyên truyền, thay đổi ý thức người dân, qua đó mới có thể ngăn chặn tình trạng vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.